Ποιά είναι η θρυλική Αθλητική Ένωση Κομάνου | φωτο - βίντεο

Επιμέλεια έρευνας: Χρήστος Κωνσταντινίδης

Αρχειακό υλικό: Δημήτρης Ιορδανίδης

Ποιά είναι η θρυλική Αθλητική Ένωση Κομάνου που έπαιξε το ομορφότερο ποδόσφαιρο στον Νομό Κοζάνης. Ποιά ρεκόρ τη συνοδεύουν και ποιές ιστορίες

Κάποτε στην επαρχία Εορδαίας του Νομού Κοζάνης, υπήρχε μία ΑΕΚ που διέθετε πολλά κοινά στοιχεία με την αυθεντική ΑΕΚ. Πρόκειται για την Αθλητική Ένωση Κομάνου, η οποία μεγαλούργησε στο ποδόσφαιρο της Δυτικής Μακεδονίας, κέρδισε τίτλους με φοβερά ρεκόρ και τροφοδότησε το επαγγελματικό ποδόσφαιρο με ταλέντα! Μάλιστα, ένας απ’τους μεγάλους παίκτες που έβγαλε το χωριό παραλίγο να φορέσει την φανέλα της Αθλητικής Ένωσης Κωνσταντινουπόλεως, αλλά η μεταγραφή χάλασε λόγω… Ολυμπιακού.

Η ιστορία της ομάδας

Πάτησαν πόδι για να την ονομάσουν ΑΕΚ

O Αχιλλέας Μαυρόπουλος και ο Λάζαρος Μανώλας 
πάτησαν πόδι για τη μετονομασία σε ΑΕΚ!

Η ομάδα ιδρύθηκε το 1955, ονομάστηκε Ερμής Κομάνου και φορούσε κιτρινόμαυρες εμφανίσεις. Ήταν από τις 5 πρώτες ποδοσφαιρικές ομάδες που ιδρύθηκαν στον Νομό. Στην αρχή το πρωτάθλημα διεξαγόταν με ομίλους και γινόντουσαν παιχνίδια με αντιπάλους συλλόγους άλλων Νομών, όπως Γρεβενά, Φλώρινα και Καστοριά.

Το 1962 μετονομάστηκε σε Αθλητική Ένωση Κομάνου με απαίτηση του Αχιλλέα Μαυρόπουλου, του οποίου η πρόταση στηρίχθηκε απ’τον Λάζαρο Μανώλα, (εκπληκτικού) τερματοφύλακα της ομάδας του χωριού.

Το όνομα είχε διπλή σημασία, γι’αυτό και οι δύο άνδρες πάτησαν πόδι για να γίνει ΑΕΚ. Στο χωριό ζούσαν ντόπιοι και Πόντιοι πρόσφυγες. Έτσι με το νέο όνομα έγινε η Ένωση Κομάνου, στην οποία αγωνίζονταν παίκτες και απ’τις δύο πλευρές. Τον δεύτερο λόγο μπορεί να τον φανταστείτε. Στο χωριό, οι περισσότεροι κάτοικοι ήταν Ενωσίτες οπαδοί.

Η ομάδα της ΑΕ Κομάνου τη δεκαετία του 60′.

Το πρώτο γήπεδο στην Ελλάδα με χορτάρι!

Απ’την ίδρυσή της, η ΑΕ Κομάνου είχε μία ιδιαιτερότητα, την οποία θα ζήλευαν ακόμα και επαγγελματικές ομάδες της εποχής. Απ’το 1955, η ομάδα διέθετε γήπεδο με χορτάρι, το οποίο αποτέλεσε καμάρι των χωριανών(μέχρι σήμερα υποστηρίζουν, ότι ήταν το πρώτο με χορτάρι στην Ελλάδα) και βοήθησε πολύ στην ανάδειξη και την εξέλιξη ποδοσφαιριστών. Ο χλοοτάπητας δεν ήταν σπαρτός, ούτε στρωμένος σαν χαλί, όπως γίνεται στα σύγχρονα στάδια. Το γήπεδο βρισκόταν μέσα σε ένα καταπράσινο λιβάδι με αποτέλεσμα να ευδοκιμεί η ανάπτυξη φυσικού χόρτου, το οποίο κουρευόταν και ποτιζόταν από άρδευση νερού παραπλήσιου ποταμού.

Το γήπεδο του χωριού.

«Ο Κόμανος έβγαζε πάντα τεχνίτες παίκτες και έπαιζε όμορφο ποδόσφαιρο, λόγω του ότι το γήπεδο είχε χορτάρι. Οι ποδοσφαιριστές των άλλων χωριών ήταν πιο… χοντροκομμένοι επειδή αγωνίζονταν σε γήπεδα ξερά με χώμα και πέτρες. Εμείς παίζαμε με την μπάλα κάτω», δηλώνει στο AEK LIVE ο βετεράνος πλέον παίκτης της ομάδας, Δημήτρης Ιορδανίδης.

Πρωταθλήματα και φοβερά ρεκόρ!

Η ομάδα χάρη στο καλό ποδόσφαιρο που έπαιζε συγκέντρωνε πάντα πολύ κόσμο στα εντός έδρας ματς. Στην προετοιμασία της μαζευόντουσαν κάθε καλοκαίρι πολύς κόσμος για να δει τις προπονήσεις. Μάλιστα μία χρονιά 58 παίκτες θέλησαν να κάνουν προετοιμασία με την ΑΕ Κομάνου προκειμένου να εξασφαλίσουν θέση στην ομάδα, η οποία είχε γίνει πόλος έλξης ποδοσφαιριστών που ήθελαν να αναδειχθούν. Σε αυτό μεγάλη ήταν η προσφορά ενός δημοσιογράφου. Ο αείμνηστος Στέφανος Τρύφων (Σπορ του Βορρά),  μέσω της πένας του, προσπαθούσε να διαδώσει το όνομα της ομάδας.

Το 1974 η ΑΕ Κομάνου έκανε το μεγάλο άλμα στην ιστορία της. Κατέκτησε το πρωτάθλημα της Β” κατηγορίας της ΕΠΣ Κοζάνης και ανέβηκε στην Α” κατηγορία, όπου παρέμεινε μέχρι το 1985! Η επόμενη μεγάλη επιτυχία για την ΑΕΚάρα της Εορδαίας ήρθε τη σεζόν 1987-1988. Η Ένωση κατέκτησε το πρωτάθλημα της Γ” κατηγορίας και ανέβηκε στη Β” αήττητη, έχοντας μόνο δύο ισοπαλίες.

Η πρωταθλήτρια που ανέβασε την ΑΕ Κομάνου στην Α” Κατηγορία το 1975. Δεξιά διακρίνεται ο Γιώργος Ιορδανίδης παλιός ποδοσφαιριστής και τότε παράγοντας της ΑΕ Κομάνου.

Το μεγάλο πρόβλημα για την ομάδα δημιουργήθηκε μετά το 1991, αφού το χωριό άρχισε να χάνει κόσμο λόγω της μετεγκατάστασης πολλών κατοίκων στην Πτολεμαΐδα. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα η ομάδα να μην κατέβει στα τοπικά πρωταθλήματα το 1996.

Η ομάδα το 1980-1985

Μετά από μία διετία αδράνειας, μία παρέα χωριανών επαναλειτούργησε τον 1998 τον σύλλογο και τον έφερε ξανά στον δρόμο των επιτυχιών. Η ΑΕΚ πήρε το πρωτάθλημα Γ” ΕΠΣ Κοζάνης τη σεζόν 2000-2001. Εκείνη την χρονιά έκανε και ένα τρομερό ρεκόρ. Επικράτησε και στα 20 ματς με μέσο όρο τερμάτων 6 γκολ ανά αναμέτρηση. Σε όλο το πρωτάθλημα δέχτηκε μονάχα 1 γκολ και αυτό, την τελευταία αγωνιστική κόντρα στο Τσοτύλι.

Η τελευταία χρονιά της ΑΕ Κομάνου στην Α” κατηγορία το 1985

Τα ντέρμπι με Καρυοχώρι

Η ομάδα του 1995

Ντέρμπι δεν έχουμε μόνο σε υψηλό επίπεδο, όπως τα παιχνίδια ΑΕΚ-Παναθηναϊκός και Ολυμπιακός-ΑΕΚ. Και σε ερασιτεχνικό επίπεδο συναντάμε τέτοιου είδους αναμετρήσεις, τις οποίες οι εκάστοτε τοπικές κοινωνίες αντιμετωπίζουν ως μεγάλα γεγονότα. Στην περίπτωση της ΑΕ Κομάνου, ο μεγάλος της αντίπαλος ήταν το Καρυοχώρι.Οι αγώνες του Κομάνου με αυτό το χωριό ήταν πολύ δυνατοί και συνάμα σκληροί, αφού έπεφτε αρκετό ξύλο, όπως λέμε στην ποδοσφαιρική διάλεκτο.

Όπως θυμάται ο θρυλικός τερματοφύλακας της ΑΕ Κομάνου, Λάζαρος Μανώλας, σε αυτά τα παιχνίδια με το Καρυοχώρι ο ανταγωνισμός ήταν μεγάλος. «Είχαμε την καλύτερη ομάδα τότε (δεκαετίες 50′-60′) απ” όλα τα χωριά και ήταν φυσιολογικό, όλοι να θέλουν να μας κερδίσουνε. Με το Καρυοχώρι όμως τα παιχνίδια είχαν πολεμικό χαρακτήρα», δηλώνει στο AEK LIVE και συμπληρώνει: «Τρεις φορές έχω τραυματιστεί στην καριέρα μου και όλες κόντρα στην ομάδα αυτού του χωριού. Το τελευταίο χτύπημα ήταν και το πιο σοβαρό, αφού υπέστησα κάταγμα λεκάνης.

Η πρωταθλήτρια ομάδα στη Γ” κατηγορία τη σεζόν 1987-88

Έπεφτε πολύ ξύλο. Οι διαιτητές δεν πέρνανε σοβαρά τους τραυματισμούς. Εκείνος ο αγώνας ήταν κατάταξης και είχε γίνει στην Πτολεμαΐδα. Ο νικητής ανέβαινε κατηγορία. Για να κερδίσει το Καρυοχώρι, έπρεπε να φύγω εγώ, επειδή θεωρούμουν (και ήταν) ο καλύτερος τερματοφύλακας όλης της περιοχής».

Οι θρύλοι που συνοδεύουν την ΑΕ Κομάνου

Κάθε ομάδα, είτε είναι επαγγελματικού επιπέδου είτε τοπικού συνοδεύεται από διάφορους θρύλους και ιστορίες. Έτσι και η ΑΕ Κομάνου.

Το 1987-1988 η ομάδα πήγαινε για το πρωτάθλημα, ωστόσο την ακολουθούσε άλλο χωριό, το οποίο δεν κέρδιζε τα ματς μέσα στο γήπεδο… Η Ένωση έπρεπε να σιγουρέψει το πρωτάθλημα κόντρα σε μία πολύ δυνατή και σκληρή ομάδα, αυτή του μαρτυρικού Μεσόβουνου, το οποίο ήταν απ’τα πρώτα χωριά της Ελλάδας που πήραν τα όπλα κατά των Γερμανών κατακτητών και βίωσε δύο ολοκαυτώματα στον Β” Παγκόσμιο Πόλεμο (23/10/1941 και 24/4/1944). Όταν πήγαν οι Κομανιώτες να παίξουν μπάλα ο πρόεδρος του Μεσόβουνου τους είπε: «από εδώ δεν πέρασαν οι Γερμανοί, θα περάσετε εσείς;». Έστω και δύσκολα, η ΑΕΚ πέρασε επικρατώντας 0-1 και στο τέλος πανηγύρισε τον τίτλο.

Άλλη μία ενδιαφέρουσα ιστορία μας πηγαίνει αρκετά χρόνια πίσω, στα μέσα της δεκαετίας του ’70. Τότε η Καστοριά είχε απ’τις καλύτερες ομάδες στην επαρχία και έψαχνε μία δυνατή κοντινή ομάδα για φιλικό προετοιμασίας. Διαλέξανε την ΑΕ Κομάνου. Λέγεται, ότι το παιχνίδι ήρθε ισόπαλο και οι «γουναράδες» ζήτησαν ρεβάνς μέσα στο χωριό για να πάρουν το αίμα τους πίσω. Στον… φιλικό επαναληπτικό, η Καστοριά, η οποία αγωνιζόταν στην Α’Εθνική και μετέπειτα, το 1980 κατέκτησε το Κύπελλο Ελλάδας (στον τελικό με τον Ηρακλή), ηττήθηκε και πήρε το δεύτερο μάθημά της. Στο ποδόσφαιρο ο Δαβίδ μπορεί να νικήσει τον Γολιάθ.

Μηχανή παραγωγής ποδοσφαιριστών ο Κόμανος

Η ΑΕΚ αποτέλεσε μηχανή παραγωγής ταλέντων. Κάθε χρόνο το χωριό έδινε μεταγραφές σε ομάδες Δ” Εθνικής. Φυσικά το χωριό έχει να υπερηφανεύεται, ότι τροφοδότησε με ποδοσφαιριστές την Α” Εθνική, όπως τη Β” και τη Γ”. To πιο γνωστό όνομα που έβγαλε η ομάδα είναι ο Μάκης Τζάτζος, ο οποίος έγραψε μεγάλη ιστορία στην Ξάνθη (1987-1995 και 1996-1997), ενώ φόρεσε και τη φανέλα του Άρη Θεσσαλονίκης. Ακολουθούν ο Τάσος Καπιδάνος (Λεβαδειακός) και ο Χρήστος Παππάς (Ξάνθη).

Οι παίκτες που έχουν αναδειχτεί απ’την ΑΕ Κομάνου:

Α” Εθνική: Μάκης Τζάτζος, Τάσος Καπιδάνος, Χρήστος Παππάς.

Β” Εθνική: Γιώργος Κωνσταντινίδης, Γιάννης Συμεωνίδης, Γιάννης Σίσκος, Τάκης Ίτσκος, Γιάννης Μάγγος, Μαρκόπουλος, Γιάννης Καπετάνος.

Γ” Εθνική: Βασίλης Μάγγος, Μάκης Μαρνασίδης, Λευτέρης Ταχυδρομίδης, Οδυσσέας Γρηγοριάδης,ΒαγγέληςΤσιότσος, Νίκος Τουρτούρης.

Παράγοντες και προπονητές με έργο

Τις νίκες μέσα στο χορτάρι τις φέρνουν οι ποδοσφαιριστές. Ωστόσο, μία ομάδα για να λειτουργήσει χρειάζεται προπονητή και κάποιους παράγοντες. Θα ήταν άδικο να μην κάνουμε μία αναφορά στους πιο επιτυχημένους τεχνικούς και ανθρώπους που έτρεξαν την ΑΕ Κομάνου.

Πρόεδροι και παράγοντες που άφησαν έργο στην ομάδα: Τάκης Βαρνασίδης, Νίκος Μάγγος, Χρήστος Λιούρης, Θεόφιλος Βαρνασίδης, Γιώργος Τρύφων, Μανώλης Τσότσος, Γιώργος Ιορδανίδης, Θεόδωρος Μανώλας, Αποστόλης Πανταζής, Αιμίλιος Πανταζής, Τάσος Αερόζης, Βαγγέλης Λιούρης.

Προπονητές: Νικόλαος Ξυλάς (παλιός ποδοσφαιριστής Ηρακλή), Μιχάλης Μανώλας (παίκτης Άρη Θεσσαλονίκης), Νίκος Θεοδωρίδης (Άρη Θεσσαλονίκης), Τάκης Ίτσκος, Γιάννης Σπανός, Γιάννης Σίσκος.

Τζάτζος: «Έκλαιγα που δεν πήγα στην ΑΕΚ»

Ο Μάκης Τζάτζος

Όπως αναφέρθηκε στον πρόλογο, ένας απ’τους μεγάλους παίκτες που έβγαλε το χωριό παραλίγο να φορέσει την φανέλα της Αθλητικής Ένωσης Κωνσταντινουπόλεως, της original ΑΕΚ δηλαδή. Ο λόγος για το μεγάλο αστέρι του χωριού, τον Μάκη Τζάτζο, ο οποίος εξομολογήθηκε στο AEK LIVE την ιστορία του.

«Στην ομάδα του Κομάνου έπαιξα για τρία χρόνια από 14 μέχρι τα 17 μου. Μετά πήρα μεταγραφή στον Εορδαϊκό και στη συνέχεια στην Ξάνθη. Είχα συμφωνήσει με τον Γιδόπουλο για να έρθω στην ΑΕΚ. Δώσαμε τα χέρια και μου είπε να περιμένω να περάσω εξετάσεις. Ο Κοσκωτάς όμως έδωσε πολλά χρήματα στον πρόεδρο του Εορδαϊκού και έτσι με απέκτησε ο Ολυμπιακός. Θυμάμαι ότι έκλαιγα όταν χάλασε η μεταγραφή. Δεν ήθελα να πάω στον Ολυμπιακό. Ήθελα ΑΕΚ», δήλωσε αρχικά και συνέχισε:

Ο Τζάτζος σε αγώνα κόντρα στην ΑΕΚ
 το 1992 στη Νέα Φιλαδέλφεια.

«Η μετέπειτα εξέλιξη είναι λίγο ως πολύ γνωστή. Με πήρε ο Κοσκωτάς και με έδωσε δανεικό στην Ξάνθη. Έσκασε όμως το σκάνδαλο και παρέμεινα στη Θράκη. Είχα όμως και δεύτερη ευκαιρία να πάω στην ΑΕΚ. Το 94′-95′ με ήθελε ο Μπάγεβιτς.Μου είπαν να περιμένω, γιατί άλλαζε η διοίκηση. Δεν μπορούσα όμως να κάνω υπομονή. Έληγε το συμβόλαιό μου με την Ξάνθη και πήγα στον Άρη. Ίσως να ήταν λάθος μου. Έπρεπε να περιμένω». Για την ιστορία, ο Κοσκωτάς αγόρασε τον Τζάτζο καταβάλλοντας 45 εκατομμύρια δραχμές, που ήταν ένα τεράστιο ποσό για ομάδα Γ” Εθνικής εκείνη την εποχή.

Ο Τζάτζος δεν ξέχασε ποτέ το χωριό του και την ομάδα, στην οποία έκανε τα πρώτα του ποδοσφαιρικά βήματα! Όταν έπαιζε στην Skoda Ξάνθη έστελνε συνεχώς αθλητικό υλικό για την ΑΕΚ και την στήριζε όσο μπορούσε. Μάλιστα ο Κόμανος αγωνίστηκε στις αρχές της δεκαετίας του ’90 με εμφανίσεις του θρακιώτικου συλλόγου.

Κομανιώτης μέτοχος στην ΠΑΕ ΑΕΚ – Το χωριό φόρεσε φανέλες της γνήσιας ΑΕΚ!

Ο Δημήτρης Ιορδανίδης ποζάρει
έξω απ’την Αγιά Σοφιά
με τη φανέλα της ΑΕΚ
με την οποία αγωνίστηκε
 η ομάδα του χωριού στα τέλη
της δεκαετίας του 90′.

Μία άλλη ενδιαφέρουσα ιστορία που συνοδεύει το χωριό μας πηγαίνει πίσω στα 90′s. Στα μέσα προς τα τέλη της δεκαετίας η ομάδα έψαχνε κάποιον άνθρωπο να τη βοηθήσει για την ανεύρεση αθλητικού υλικού. Στην έκκληση ανταποκρίθηκε ένας επιχειρηματίας με καταγωγή απ’τον Κόμανο, ο οποίος είχε ξενιτευτεί στη Γερμανία και εκείνη την περίοδο ζούσε και δραστηριοποιούταν στην Αθήνα.

Ο λόγος για τον αείμνηστο Παύλο Μάγγο! Ο τελευταίος ήταν εκείνη την περίοδο μέτοχος της ΠΑΕ ΑΕΚ, ενώ διετέλεσε για πάνω από 10 χρόνια χορηγός των βετεράνων του Δικέφαλου αετού. Μάλιστα ήταν ο άνθρωπος που κανόνισε το φιλικό των παλαιμάχων της Ένωσης με την αντίστοιχη ομάδα της Εθνικής Γερμανίας προς τιμήν του Μίμη Παπαϊωάννου, όταν ο τελευταίος αναδείχτηκε κορυφαίος Έλληνας ποδοσφαιριστής του 20ου αιώνα.

Ο Μάγγος προσφέρθηκε και βοήθησε την ομάδα του χωριού. Έστειλε αθλητικό υλικό και η ΑΕ Κομάνου τότε αγωνίστηκε με εμφανίσεις της original ΑΕΚ.

Λίγα λόγια για την ιστορία του χωριού

Ο Κόμανος ήταν ένα χωριό τοποθετημένο μέσα σε μία καταπράσινη περιοχή γεμάτη δέντρα, λουλούδια και ρέματα. Αποτέλεσε εμπορικός κόμβος όλη της περιοχής, αφού στις πύλες του υπήρχε ο σιδηροδρομικός σταθμός του τρένου Κοζάνης -Θεσσαλονίκης. Το χωριό, το όνομα του οποίου αναφέρεται στη νεώτερη ελληνική ιστορία και τον Α” Βαλκανικό πόλεμο (τον Νοέμβρη του 1912 έγινε η μεγάλη μάχη του Κομάνου, όπου οι ελληνικές δυνάμεις νίκησαν τις τούρκικες και από εκεί βγήκε το σχέδιο κατάληψης της Πτολεμαΐδας), είχε δύο οικισμούς. Ο παλιός κατοικούταν από ντόπιους και ο νέος από Πόντιους πρόσφυγες που γέμισαν όλον τον κάμπο του Νομού, μετά την ανταλλαγή πληθυσμών το 1923.

Αποτέλεσε εμπορικός κόμβος όλη της περιοχής, αφού στις πύλες του υπήρχε ο σιδηροδρομικός σταθμός του τρένου Κοζάνης -Θεσσαλονίκης.

Η σημερινή τραγική πραγματικότητα

Θα αναρωτιέστε σίγουρα, γιατί η αναφορά του Κομάνου γίνεται σε χρόνο παρελθοντικό και όχι σε ενεστώτα. Διότι το χωριό δεν υπάρχει σήμερα! Έσβησε απ’τον χάρτη, λόγω της εξόρυξης λιγνίτη απ’τη ΔΕΗ. Μόνο οι τρεις εκκλησίες (Άγιος Νικόλαος, Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, Αγία Παρασκευή) και το νεκροταφείο κατάφεραν να παραμείνουν όρθιες αντιστεκόμενες στους αδηφάγους καδοφόρους εκσκαφείς. Το «έγκλημα» όμως που συνετελέστη ήταν ότι δεν έγινε ποτέ η μετεγκατάσταση του χωριού σε νέα περιοχή. Έτσι οι περισσότεροι εκ των… κατοίκων του Κομάνου διαμένουν σήμερα στην Πτολεμαΐδα.

Τον τελευταίο καιρό γίνονται κάποιες προσπάθειες για την ανοικοδόμηση οικισμού νέου Κομάνου. Στο σχέδιο πόλεως όμως δεν περιλαμβάνεται η κατασκευή ποδοσφαιρικού γηπέδου. Αυτό είναι φυσικά οξύμωρο. Το γήπεδο του παλιού χωριού, ήταν το πρώτο με χορτάρι σε όλη την Ελλάδα, όπως υπερηφανεύονταν οι κάτοικοι. Όταν σε όλη τη χώρα έπαιζαν μπάλα πάνω σε χώματα και πέτρες, η ΑΕ Κομάνου αγωνιζόταν σε ένα υπέροχο φυσικό χορτάρι. Θα έπρεπε λοιπόν οι αρμόδιοι φορείς να μεριμνήσουν, πρώτα για την αποκατάσταση του χωριού και ακολούθως για την αναβίωση της ομάδας…

Οι Κομανιώτες απ’την πλευρά τους δεν ξεχνούν την ομάδα τους. Παρόλο που το χωριό έχει σηκωθεί και πλέον δεν υπάρχει, οι χωριανοί συγκεντρώνονται κάθε χρόνο, το Μεγάλο Σάββατο και παίζουν ένα φιλικό που έχει γίνει θεσμός τις τελευταίες δεκαετίες, στο οποίο παλαιοί ποδοσφαιριστές της ΑΕ Κομάνου κοντράρονται με τους νεώτερους. Στον\ τελευταίο καθιερωμένο ραντεβού, που εδόθη στις 11 Απριλίου, στα γήπεδα 5Χ5 του Παππά, οι παλιοί επικράτησαν 5-4 των νέων και εόρτασαν με τον καλύτερο τρόπο τα 60 χρόνια απ’την ίδρυση της ομάδας.

Δείτε  βίντεο του χωριού πριν και μετά την καταστροφή του

aek-live.gr