Η Αποζημίωση Κατάρτισης («Τροφεία») των νεαρών ποδοσφαιριστών | του Κώστα Τσιώρα

Τα τελευταία χρόνια πολύς θόρυβος έχει γίνει σχετικά με την Αποζημίωση Κατάρτισης («τροφεία») τα οποία έχει επιβάλει η FIFA, η UEFA και κατά συνέπεια η Ε.Π.Ο. όταν ένας ποδοσφαιριστής γίνει επαγγελματίας για πρώτη φορά.
 Το σχετικό παράρτημα στον «Κανονισμό Ιδιότητας και Μετεγγραφών Ποδοσφαιριστών» βρίσκεται στο site της Ε.Π.Ο.:
 
https://www.epo.gr/media/files/KATASTATIKO_KANONISMOI/2022-2023/Kanonismos_Idiotitas_Meteggrafon_Podosfairiston.pdf
 
Παράρτημα Δ Αποζημίωση Κατάρτισης (σελίδα 75)
 
Άρθρο 3 Ευθύνη πληρωμής αποζημίωσης κατάρτισης
«Όταν ένας ποδοσφαιριστής εγγράφεται ως επαγγελματίας για πρώτη φορά, η ομάδα στην οποία εγγράφεται είναι υπεύθυνη για την πληρωμή αποζημίωσης κατάρτισης εντός 30 ημερών από την εγγραφή του. Η αποζημίωση καταβάλλεται σε κάθε ομάδα, στην οποία ήταν εγγεγραμμένος (σύμφωνα με το ιστορικό της σταδιοδρομίας του ποδοσφαιριστή όπως εμφαίνεται στο ΔΑΠ) και έχει συνεισφέρει στην κατάρτισή του, που αρχίζει από την επόμενη αγωνιστική περίοδο αυτής κατά την οποία συμπλήρωσε το 11ο έτος της ηλικίας του μέχρι και το 21ο έτος. Το πληρωτέο ποσό υπολογίζεται κατ' αναλογία σύμφωνα με την περίοδο κατάρτισης που ο ποδοσφαιριστής ανήκε σε κάθε σωματείο/ΠΑΕ.»

Όπως είναι ξεκάθαρο ο μοναδικός υπεύθυνος για την πληρωμή της Αποζημίωσης Κατάρτισης («τροφεία») είναι η ομάδα που θα κάνει τον ποδοσφαιριστή επαγγελματία για πρώτη φορά και κανένας άλλος.

Τα «τροφεία» πληρώνονται μέσα σε 60 ημέρες στις προηγούμενες ομάδες του ποδοσφαιριστή από την ηλικία των 11 (συμπληρωμένα) έως την ηλικία που ο παίκτης θα γίνει επαγγελματίας για πρώτη φορά.

Ας πάρουμε ένα παράδειγμα ενός παίκτη που γίνεται επαγγελματίας για πρώτη φορά στα 19 του. Η ομάδα που θα τον κάνει επαγγελματία είναι υποχρεωμένη αυτόματα, μέσα σε 60 ημέρες, να πληρώσει τα «τροφεία» σε όλες τις ομάδες που κατάρτισαν (εκπαίδευσαν) τον ποδοσφαιριστή από τα 11 έως τα 19 του (συνολικά 8 χρόνια), όπως φαίνεται στο ΔΑΠ (δελτίο) του ποδοσφαιριστή.  

Στο παράδειγμα μας αν ο παίκτης ανήκε στην ομάδα Α από τα 11 έως τα 13, η ομάδα Α δικαιούται τροφεία για 2 χρόνια. Αν από τα 13 έως τα 16 ανήκε στην ομάδα Β, τότε η ομάδα Β δικαιούται τροφεία για 3 χρόνια. Τέλος αν ο παίκτης ανήκε στην ομάδα Γ από τα 16 έως τα 19 τότε η ομάδα Γ δικαιούται τροφεία για 3 χρόνια. 

 
Το ποσό που θα πληρώσει η ομάδα που κάνει τον παίκτη επαγγελματία για πρώτη φορά έχει σχέση με την κατηγορία της ομάδας αυτής (Άρθρο 4).

Στην Ελλάδα αν η ομάδα ανήκει στην Κατηγορία Ι (Super League 1) το συνολικό ποσό που θα πληρώσει σε όλες τις προηγούμενες ομάδες είναι 40.000 ευρώ (Άρθρο 4 παράγραφος 2). Δηλαδή στο παράδειγμα μας, 40.000 ευρώ διά 8 έτη κατάρτισης του παίκτη μέχρι να γίνει επαγγελματίας σημαίνει 5.000 ευρώ το έτος.

Στο παράδειγμα μας η ομάδα Α δικαιούται 2 έτη Χ 5.000 = 10.000 ευρώ, η ομάδα Β δικαιούται 3 έτη Χ 5.000 = 15.000 ευρώ και η ομάδα Γ δικαιούται 3 έτη Χ 5.000 = 15.000 ευρώ.

Αν η ομάδα που κάνει τον παίκτη επαγγελματία ανήκει στην Κατηγορία ΙΙ (Super League 2) το συνολικό ποσό που θα πληρώσει σε όλες τις προηγούμενες ομάδες του είναι 20.000 ευρώ. Δηλαδή 20.000 ευρώ διά 8 έτη κατάρτισης του παίκτη σημαίνει 2.500 ευρώ το έτος.

Τα ποσά για ομάδες του εξωτερικού είναι μεγαλύτερα, π.χ. Κατηγορία Ι (Premier League, La Liga, Bundesliga, κλπ είναι 90.000 ευρώ) και ορίζονται ετήσια στον κανονισμό “FIFA regulations on the Transfer of Players”.

Πρόσφατα 15χρονος ποδοσφαιριστής της ομάδας που εκπροσωπώ ως γενικός γραμματέας (Α.Σ. Ελπίδες Α.Ε. Κοζάνης, Β’ Κατηγορία ΕΠΣ Κοζάνης), ο οποίος ήταν προγραμματισμένος να «ανεβεί» στην μητρική ομάδα Α.Ε. Κοζάνης (Α’ Κατηγορία) την φετινή σαιζόν 2022-23, εξέφρασε την επιθυμία να πάρει το δελτίο του για να μεταγραφεί σε ερασιτεχνική ομάδα ακόμα υψηλότερης κατηγορίας (Γ’ Εθνικής).

Οι Α.Σ. Ελπίδες Α.Ε. Κοζάνης, σεβόμενοι την επιθυμία του ποδοσφαιριστή, του έδωσαν ελεύθερα το δελτίο του, χωρίς την παραμικρή απαίτηση.

Η ομάδα αυτή όμως, η οποία δεν επικοινώνησε ποτέ με τις Ελπίδες Α.Ε. Κοζάνης, εκτός από το «δωρεάν» δελτίο, απαίτησε από τον γονέα του ποδοσφαιριστή να φέρει και χαρτί από τις Α.Σ. Ελπίδες Α.Ε. Κοζάνης παραίτησης από την Αποζημίωση Κατάρτισης («τροφεία») αν κάποτε ο ποδοσφαιριστής γίνει επαγγελματίας!!!

Για ποιο λόγο μία ερασιτεχνική ομάδα Γ’ Εθνικής ζητάει χαρτί παραίτησης από πιθανά μελλοντικά τροφεία, από τις προηγούμενες ομάδες του παίκτη;

Προς τιμήν του, ο γονέας του ποδοσφαιριστή, σεβόμενος την δουλειά που έκαναν οι προηγούμενες ομάδες με τον γιό του, δεν υπέκυψε σ’ αυτήν τον πρωτόγνωρη απαίτηση και η μεταγραφή «χάλασε».

Υποθέτω ότι η ομάδα αυτή (ή ίσως οι χρηματοδότες της) θέλει νεαρούς ποδοσφαιριστές χωρίς τροφεία, έτσι ώστε να διαπραγματεύεται αργότερα η ίδια εξ ολοκλήρου την τυχόν μεταγραφή τους σε επαγγελματική ομάδα.  

Οι στατιστικές λένε ότι λιγότερο από 0,5% των ποδοσφαιριστών που ανήκουν σε ακαδημίες θα παίξουν ποτέ επαγγελματικά σε οποιοδήποτε επίπεδο.

Γιατί μία μικρή ερασιτεχνική ομάδα όπως οι Ελπίδες Α.Ε. Κοζάνης να παραιτηθεί από αυτό το δικαίωμα που της δίνει ο νόμος, έστω κι αν έχει πιθανότητα λιγότερο από 0,5% κάποιος παίκτης της να γίνει επαγγελματίας;

Η FIFA και η UEFA θέσπισαν την Αποζημίωση Κατάρτισης («τροφεία») ακριβώς για να μπορούν να επιβιώσουν τα ερασιτεχνικά σωματεία που είναι ο πυρήνας του αθλήματος, αν και όταν παράγουν έναν ποδοσφαιριστή που θα γίνει επαγγελματίας.
Κάποιοι γονείς θεωρούν ότι επειδή πληρώνουν συνδρομές στην ακαδημία ποδοσφαίρου του παιδιού τους το δελτίο τους «ανήκει» και παρομοιάζουν την ακαδημία με το φροντιστήριο μαθημάτων.

Αν το παιδί είναι τόσο καλός μαθητής γιατί πάει φροντιστήριο και δεν διαβάζει μόνος του στο σπίτι; Ποιες είναι οι πιθανότητες ότι θα περάσει στην σχολή που θέλει στο πανεπιστήμιο αν δεν πάει φροντιστήριο;

Παρομοίως αν το παιδί είναι τόσο καλός παίκτης γιατί γράφεται σε ακαδημία και δεν παίζει στην αλάνα της γειτονιάς του ή στην αυλή του σχολείου του; Ποιες είναι οι πιθανότητες ότι θα ασχοληθεί μαζί του κάποια μεγάλη ομάδα για να γίνει επαγγελματίας αν δεν έχει υποδομή από μία ακαδημία; Που θα δουν τον παίκτη, στην αλάνα ή στο οργανωμένο ποδόσφαιρο που του προσφέρει μία επίσημη ομάδα με όλα τα έξοδα που συνεπάγονται γι’ αυτήν;

Οι Ακαδημίες Ποδοσφαίρου καθαρά ερασιτεχνικών συλλόγων όπως η Α.Ε. Κοζάνης χρεώνουν συνδρομή η οποία ίσα-ίσα πληρώνει τους προπονητές, τις διαιτησίες των παιδικών πρωταθλημάτων και κάποια από τα έξοδα συντήρησης των γηπεδικών εγκαταστάσεων ή το «ενοίκιο» για γήπεδο.

 Όποιος νομίζει ότι οι καθαρά ερασιτεχνικές ακαδημίες που λειτουργούν με εθελοντές παράγοντες όπως η Α.Ε. Κοζάνης «τα κονομάνε» τον προσκαλώ να έρθει μία ημέρα στο γήπεδο Λευκόβρυσης να δει τα βιβλία εσόδων/εξόδων της Ακαδημίας της Α.Ε. Κοζάνης.
Η Α.Ε. Κοζάνης είναι πλέον η μοναδική ομάδα στον Νομό Κοζάνης που εξακολουθεί να διατηρεί επίσημη «δεύτερη» ομάδα (τις Ελπίδες Α.Ε. Κοζάνης) που αγωνίζεται σε ανδρικό πρωτάθλημα (Β’ Κατηγορία), με όλα όσα έξοδα αυτό συνεπάγεται (προπονητής, διαιτησίες, υλικό, συντήρηση γηπέδου, κλπ.)

Το «σκαλί» αυτό είναι κοστοβόρο αλλά έχει μεγάλη συμβολή στην ανάπτυξη των 14χρονων και 15χρονων ποδοσφαιριστών που «ψήνονται» και παίρνουν εμπειρίες σε μικρή ηλικία από ανδρικό πρωτάθλημα έστω και Β΄ Κατηγορίας.

Θεωρώ ότι η διαφορά αυτή φαίνεται μέσα στο γήπεδο όταν τα παιδιά αυτά αγωνίζονται στο πρωτάθλημα Κ-16 της ΕΠΣ Κοζάνης με συνομήλικους που δεν έχουν την ίδια εμπειρία.
Γιατί λοιπόν μία μικρή ερασιτεχνική ομάδα να παραιτηθεί από τα «τροφεία» που δικαιούται από τον νόμο; Για να επωφεληθούν κάποιοι άλλοι από αυτά;

Κώστας Τσιώρας
Γενικός Γραμματέας Α.Σ. Ελπίδες Α.Ε. Κοζάνης